Nacrt zakon o privremenim ograničenjima prava

Nacrti i predlozi Zakona i podzakonskih akata‎ > ‎

Nacrt zakon o privremenim ograničenjima prava

NACRT ZAKON O PRIVREMENIM OGRANIČENJIMA PRAVA

Objavljeno na sajtu Ministarstva privrede, novembar 2014. godine

OSNOVNE ODREDBE
PREDMET ZAKONA
Član 1.

Ovim zakonom utvrđuju se osnovi za privremeno ograničenje prava domaćeg ili stranog, fizičkog ili pravnog lica (u daljem tekstu: lice), na sticanje i vršenje članskih prava, sticanje svojstva preduzetnika, registraciju upravljačkog prava, prava nadzora, prava zastupanja i prava obavljanja privredne delatnosti (u daljem tekstu: privremeno ograničenje prava), u privrednom društvu, zadruzi, zadružnom savezu, javnom preduzeću, ogranku i predstavništvu stranog privrednog društva, preduzetniku ili drugom pravnom licu koje obavlja privrednu delatnost u skladu sa zakonom i koje je registrovano u Agenciji za privredne registre (u daljem tekstu: privredni subjekt), predmet, sadržina, postupak i način vođenja Registra lica sa privremenim ograničenjem prava u privrednom subjektu (u daljem tekstu: Registar), pravne posledice registracije, način upotrebe i korišćenja podataka iz Registra, kao i druga pitanja od značaja za privremeno ograničenje prava u privrednom subjektu.

POJMOVI
Član 2.
Pojedini pojmovi upotrebljeni u ovom zakonu imaju sledeće značenje:
1. Sticanje prava - jeste sticanje članskih prava u privrednom subjektu, odnosno sticanje svojstva preduzetnika u postupku registracije tih podataka privrednog subjekta u Agenciji za privredne registre (u daljem tekstu: Agencija);
2. Registracija funkcije – jeste registracija funkcije člana organa upravaljanja, organa nadzora, funkcije zastupanja, u postupku registracije tih podataka privrednog subjekta u Agenciji za privredne registre (u daljem tekstu: Agencija);
3. Vršenje prava ili funkcije – jeste vršenje članskih prava, odnosno funkcije člana organa upravljanja, organa nadzora, zastupanja, u privrednom subjektu koji se registruje u Agenciji;
4. Obavljanje privredne delatnosti – jeste obavljanje privredne delatnosti privrednog subjekata koji se registruje u Agenciji;
5. Registar lica sa privremenim ograničenjem prava – jeste jedinstvena, centralna, elektronska baza podataka o licima kojima se privremeno ograničavaju prava u privrednom subjektu u skladu sa zakonom, koji vodi Agencija preko registratora;
6. Obveznici dostavljanja podataka o licu sa privremenim ograničenjem prava – jesu državni organi, organizacije i druga pravna lica kao vršioci javnih ovlašćenja koji podatke o licu sa privremenim ograničenjem prava, propisane ovim zakonom, dostavljaju u elektronskoj formi, putem elektronskih servisa Agenciji, radi registracije (u daljem tekstu: obveznik dostavljanja podataka);
7. Obveznici upisa podataka o licu sa privremenim ograničenjem prava – jesu državni organi, organizacije i druga pravna lica kao vršioci javnih ovlašćenja koji podatke o licu sa privremenim ograničenjem prava, propisane ovim zakonom, upisuju putem posebnog aplikativnog softverskog rešenja za vođenje Registra (u daljem tekstu: JPI), koje obezbeđuje Agencija, radi registracije (u daljem tekstu: obveznik upisa podataka);
8. Korisnici podataka – jesu državni organi i organizacije koji u vođenju jedinstvenih, centralnih baza podataka, koriste podatke iz Registra preko JPI;
9. Statusni registri – jesu baze podataka o fizičkim i pravnim licima, koje vode nadležni državni organi i organizacije Republike Srbije, u kojima se registruju podaci, koji za pravnu posledicu imaju sticanje, promenu registrovanih podataka i prestanak svojstva fizičkog i pravnog lica.
10. Lice sa privremenim ograničenjem prava – jeste lice koje je upisano u Registar pod uslovima i na način propisan ovim zakonom (u daljem tekstu: lice sa privremenim ograničenjem prava);
11. Privremeno ograničenje prava – jeste ograničenje koje za pravnu posledicu ima privremenu nemogućnost da lice stekne ili vrši pravo ili registruje funkciju u privrednom subjektu ili pravo obavljanja privredne delatnosti, zbog postojanja nekog od osnova za privremeno ograničenje prava utvrđenog zakonom;
12. Osnovi privremenog ograničenja prava - jesu pravne činjenice ili radnje propisane zakonom, koje su utvrdili ili izvršili obveznici dostavljanja odnosno upisa podataka, i koje predstavljaju osnov za upis u Registar;
13. Podaci o privremenom ograničenju prava – jesu podaci propisani ovim zakonom, koji se odnose na utvrđene osnove privremenog ograničenja prava, a koji se razmenjuju između Registra, obveznika dostavljanja odnosno upisa podataka, korisnika podataka i statusnih registara, u skladu sa ovim zakonom;
14. Registracija – jeste elektronski upis, promena, ispravka tehničke greške ili brisanje podataka o licu sa privremenim ograničenjem u Registar, koji se vrši od strane registratora ili obveznika upisa podataka putem JPI;
15. Potvrda o izvršenoj registraciji – jeste elektronski zapis kojim se od strane registratora potvrđuje da je izvršena registracija u Registru, koja je dostupna obveznicima upisa i dostave podataka, preko JPI;
16. JPI - jeste aplikativno softversko rešenje uspostavljeno od strane Agencije za registraciju i razmenu registrovanih podataka sa obveznicima, korisnicima, statusnim registrima i registrima koje vodi Agencija, kao i sve softverske komponente, baze, elektronski obrasci i operativne procedure koje se koriste za registraciju, održavanje, razmenu i objavljivanje podataka o licu sa privremenim ograničenjem prava, u skladu sa ovim Zakonom;
17. Početak važenja privremenog ograničenja prava – jeste datum registracije tog ograničenja u Registar;
18. Prestanak važenja privremenog ograničenja prava – jeste datum brisanja tog ograničenja iz Registra;
19. Registrator - jeste ovlašćeno lice za registraciju i nadzor nad operativnim funkcionisanjem Registra koje se sprovode preko JPI. Na uslove i postupak imenovanja registratora, kao i na njegova ovlašćenja i obaveze, shodno se primenjuju odredbe zakona kojim se uređuje rad Agencije za privredne registre.
20. Objavljivanje informacije o licu sa privremenim ograničenjem prava – jeste javno prikazivanje identifikacionih podataka privrednog subjekta iz Registra koji je po jednom od osnova propisanih ovim zakonom upisano u registar;
21. Potvrda - jeste pisana ili elektronska javna isprava koja sadrži sve istorijski registrovane podatke o licu sa privremenim ograničenjem prava do trenutka izdavanja potvrde ili podatak o tome da do trenutka izdavanja potvrde privremeno ograničenje prava lica nije bilo registrovano;
22. Izvod - jeste pisana ili elektronska javna isprava koja sadrži registrovane podatke o licu sa privremenim ograničenjem prava, prema stanju u trenutku izdavanja izvoda;
23. Identifikacioni podaci – jesu ime, prezime i JMBG za domaće fizičko lice, ime, prezime, broj pasoša, zemlja izdavanja pasoša i/ili matični broj za stranca, poslovno ime/naziv i matični/registarski broj za domaće pravno lice koje se registruje u Agenciji ili u drugom nadležnom registru u Republici Srbiji i poslovno ime/naziv, identifikacioni broj (matični i/ili registarski broj) i zemlja registracije za strano pravno lice.

OSNOVI ZA NASTANAK I PRESTANAK
PRIVREMENOG OGRANIČENjA PRAVA
Član 3.
Osnovi za nastanak privremenog ograničenja prava jesu:
1) Blokada raspolaganja sredstvima sa računa lica u Republici Srbiji preko kojih se vrši platni promet, usled nelikvidnosti (nesposobnosti plaćanja) dužoj od 120 dana neprekidno;
2) Otvaranje stečajnog postupka nad pravnim licem;
3) Otvaranje postupka prinudne likvidacije nad pravnim licem;
4) Izrečene pravosnažne ili izvršne sudske zabrane i mere bezbednosti u sudskom postupku, mere zabrane u upravnom postupku i druge izrečene mere u postupcima koje vode druga pravna lica kao vršioci javnih ovlašćenja, koje za pravnu posledicu imaju ograničenje sticanja ili vršenja prava lica u privrednom subjektu ili obavljanje privredne delatnosti.
Osnovi za prestanak privremenog ograničenja prava jesu:
1) Deblokada računa lica u Republici Srbiji preko kojih se vrši platni promet;
2) Zaključenje ili obustava stečajnog postupka nad pravnim licem;
3) Zaključenje ili obustava postupka prinudne likvidacije nad pravnim licem;
4) Prestanak važenja pravnih posledica izrečenih pravosnažnih ili izvršnih sudskih zabrana ili mera bezbednosti u sudskom postupku, mera zabrana u upravnom postupku i drugih izrečenih mera u postupcima koje vode druga pravna lica kao vršioci javnih ovlašćenja, koje za pravnu posledicu imaju ograničenje sticanja ili vršenja prava lica u privrednom subjektu ili obavljanja privredne delatnosti.

PRAVNE POSLEDICE PRIVREMENOG OGRANIČENjA PRAVA
Član 4.
Privredni subjekat kod koga su nastupili osnovi propisani članom 3. stav 1. tačka 1, 2 i 3) ovog Zakona i lica koja vrše prava ili funcije u tom privrednom subjektu, izuzev akcionara koji poseduju manje od 25% akcija u javnim akcionarskim društvima, ne mogu steći pravo ili registrovati funkciju u novom ili već postojećem privrednom subjektu, do momenta sticanja osnova za prestanak privremenog ograničenja tih prava.

Lice kod koga su nastupili osnovi propisani članom 3. stav 1. tačka 4) ovog Zakona ne mogu steći i vršiti pravo, registrovati funkciju i obavljati privrednu delatnost u privrednom subjektu, na način određen izrečenom pravosnažnom ili izvršnom sudskom zabranom ili merom bezbednosti ili određenom merom zabrane u upravnom postupku za vreme trajanja te zabrane.
Pravne posledice iz stava 1. ovog člana proizvode pravno dejstvo od dana upisa u Registar i prestaju da proizvode pravno dejstvo danom brisanja iz Registra.
Ograničenje prava iz stava 1. ovog člana ne odnosi se na Republiku Srbiju, autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave.

REGISTAR
PREDMET UPISA U REGISTAR
Član 5.
Predmet upisa u Registar su lica sa privremenim ograničenjem prava.

SADRŽINA REGISTRA
Član 6.
Registar sadrži sledeće podatke:
1. Identifikacione podatke o licu sa privremenim ograničenjem prava;
2. Podatke o datumu i vrsti registracije;
3. Podatke o osnovu privremenog ograničenja prava, i to: vrsta akta, broj, datum donošenja i datum pravosnažnosti ili izvršnosti akta kojim je određeno privremeno ograničenje prava i potrebnu nomenklaturu za preciznu klasifikaciju ograničenja;
4. Podatke o početku i kraju važenja privremenog ograničenja prava;
5. Identifikacione podatke obveznika dostavljanja podataka i njegovom ovlašćenom licu;
6. Identifikacione podatke o obvezniku upisa podataka i njegovom ovlašćenom licu.

IZVORI PODATAKA U REGISTRU
Član 7.
Obveznici dostavljanja podataka Registru jesu:
1. Narodna Banka Srbije za podatke o licima sa blokiranim bankovnim računima u Republici Srbiji;
2. Centralni registar, depo i kliring hartija od vrednosti ad Beograd za podatke o akcionarima javnih akcionarskih društava koji su vlasnici najmanje 25% akcija tih društava;
3. Nadležni sudovi Republike Srbije, Ministarstvo pravde, drugi državni organi i organizacije i druga pravna lica kao vršioci javnih ovlašćenja, po ispunjenosti tehničkih uslova, putem elektronskih servisa Agenciji dostavljaju podatke o licima kojima su pravosnažnim ili izvršnim sudskim ili upravnim odlukama izrečene mere zabrane kojima se privremeno ograničavaju prava;
Obveznici za upis podataka o privremnom ograničenju prava Registru, jesu:
1. Nadležni sudovi Republike Srbije, državni organi i organizacije i druga pravna lica kao vršioci javnih ovlašćenja koji preko JPI upisuju podatke o licima kojima su pravosnažnim ili izvršnim sudskim ili upravnim odlukama izrečene mere zabrane kojima se privremene ograničavaju prava;
2. Agencija za privredne registre za podatke o stečaju i prinudnoj likvidaciji pravnih lica usled kojih dolazi do privremenog ograničenja prava.

NAČIN VOĐENjA REGISTRA
Član 8.
Registar se vodi u elektronskoj formi preko JPI.
Registracija podataka se vrši putem JPI sistema koji vodi, upravlja i održava Agencija za privredne registre.
Kao datum i vreme upisa, promene, ispravke tehničke greške i brisanja podataka u registru, uzimaju se datum i vreme označeno u JPI.
Uslovi i korisnička prava za pristup lica koja su ovlašćena za rad u JPI, određuje registrator.
Pojedinačna prava licima koja su ovlašćena od strane obveznika za dostavljanje i upis podataka u Registar, određuju se posebnim sporazumima koji se zaključuju između Agencije za privredne registre i obveznika za dostavljanje i upis podataka.
REGISTRACIJA

Član 9.
Registracija se vrši po službenoj dužnosti ako su ispunjeni uslovi propisani članom 11. ovog zakona.
Registraciju vrši registrator ili lice koje je ovlašćeno od strane obveznika upisa podataka.

ROK ZA REGISTRACIJU
Član 10.
Obveznik upisa podataka je dužan da putem JPI, u Registar upiše podatke koji su predmet registracije, u roku od 24 sata od dana kada je osnov privremenog ograničenja pravnosnažno nastupio ili od kada je postao izvršan, a najkasnije sledećeg radnog dana ako rok ističe neradnog dana ili na dan državnog praznika.
Obveznik dostave podataka je dužan da jednom dnevno, putem veb servisa, dostavi podatke koji su predmet registracije Registru, a registrator je dužan da odmah, bez odlaganja, putem JPI izvrši registraciju.
Registrator je dužan da putem JPI, u Registar upiše podatke koji su predmet registracije, u roku od 24 sata od dana registracije podataka u nadležnom statusnom registru Agencije, a najkasnije sledećeg radnog dana ako rok ističe neradnog dana ili na dan državog praznika..

USLOVI ZA REGISTRACIJU
Član 11.
Da bi se izvršila registracija, potrebno je da se u Registar upišu sledeći podaci:
1. Identifikacioni podaci o licu sa privremenim ograničenjem prava;
2. Identifikacioni podaci o privrednom subjektu kod koga se privremeno ograničenje prava sprovodi- ako se ograničenje odnosi za ograničenje vršenja određenih prava ili funkcija;
3. Podaci o datumu i vrsti upisa Početak važenja privremenog ograničenja prava;
4. Kraj važenja privremenog ograničenja prava – ako je unapred određen;
5. Podatke o osnovu privremenog ograničenja prava;
6. Podatke propisane aktom kojim se određuje klasifikacija osnova privremenog ograničenja prava;
7. Identifikacione podatke o obvezniku i ovlašćenim licima obveznika za dostavljanje i upis podataka.
Podzakonski akt iz stava 1. tačka 7) ovog člana kojim se određuje klasifikacija osnova privremenog ograničenja prava donosi ministar nadležan za poslove privrede na predlog Agencije.

IDENTIFIKACIJA LICA
Član 12.
Potvrđivanje identiteta privrednog subjekta i domaćeg fizičkog lica u postupku registracije vrši se preko JPI, od strane lica ovlašćenog za upis podataka u Registar, a na osnovu podataka koji se obezbeđuju putem JPI iz nadležnog statusnog registra.
Utvrđivanje identiteta stranog pravnog i fizičkog lica vrši se u postupku kojim se utvrđuje osnov za privremeno ograničenje prava od strane državnog organa i organizacije i drugog pravnog lica kao vršioca javnih ovlašćenja koji utvrđuje osnov za privremeno ograničenje prava.

POTVRDA O IZVRŠENOJ REGISTRACIJI
Član 13.
Potvrda o izvršenoj registraciji je dostupna obveznicima upisa i dostave podataka u elektronskom obliku, kroz JPI.

POSTUPANjE REGISTRATORA
Član 14.
Registrator preko JPI prati izvršenje svih pojedinačnih operacija i funkcija sistema za automatsku proveru ispunjenosti uslova za registraciju koji si propisani ovim zakonom, a naročito zadovoljavanje forme i sadržaja dostavljenih podataka i verifikaciju korisničkih prava ovlašćenih lica obveznika upisa i dostave podataka.

Član 15.
Ako su ispunjeni uslovi za registraciju, preko JPI automatski se vrši registracija podataka.
Praćenje i kontrola funkcionisanja automatske registracije je dužnost registratora.

Član 16.
Ako se utvrdi da nije ispunjen neki od uslova za registraciju u skladu sa ovim zakonom, JPI automatski daje obaveštenje licu koje je nadležno za registraciju koji od uslova za registraciju nije ispunjen.
Sve dok se ne ispune svi uslovi za registraciju koji su propisani ovim zakonom, registracija podataka se neće izvršiti.
Delimična registracija podataka nije dozvoljena.

PREKID I ODLAGANjE REGISTRACIJE
Član 17.
Prekid i odlaganje registracije je moguće samo u slučaju prekida rada JPI usled više sile ili tehničkih razloga.

POVRAĆAJ U PREĐAŠNjE STANjE
Član 18.
U postupku registracije nije dozvoljen povraćaj u pređašnje stanje.

PROMENA REGISTROVANOG PODATAKA
Član 19.
Promenu registrovanog podatka vrši ovlašćeno lice za upis tog podatka u Registar.
Promena podataka u Registru, koji je predmet registracije ili evidencije u nadležnim statusnim registrima, vrše se automatski, putem JPI.

ISPRAVKA TEHNIČKE GREŠKE
Član 20.
Svi registrovani podaci smatraju se tačnim.
Ispravku tehničke greške vrši registrator odnosno ovlašćeno lice obveznika upisa tog podatka u Registar, odmah po utvrđenju činjenice da je do tehničke greške došlo.

BRISANjE REGISTROVANOG PODATKA
Član 21.
Brisanje registrovanog podataka vrši se preko JPI, i to:
1. Brisanjem od strane ovlašćenog lica obveznika upisa podataka po isteku roka važnosti privremenog ograničenja prava, ako rok nije određen;
2. Brisanjem od strane ovlašćenog lica obveznika upisa podataka, u slučajevima poništaja, ukidanja pravnog akta odnosno klauzule pravosnažnosti ili izvršnosti pravnog akta, na osnovu kog je izvšen upis privremenog ograničenja prava;
3. Automatski po isteku registrovanog roka važnosti privremenog ograničenja prava ili nastupanjem osnova za prestanak privremenog ograničenja prava iz člana 3. stav 2. tač. 1-4 ovog zakona.
4. Brisanjem od strane Registratora u slučaju ništavosti pravnog osnova za registraciju ili izricanja krivične sankcije iz člana 29. ovog zakona.

OBJAVLjIVANjE I DEJSTVO REGISTRACIJE
Član 22.
Nakon registracije registrovani podaci o licu sa privremenim ograničenjem prava se preko JPI automatski dostavljaju statusnim registrima.
Istovremeno sa registracijom, na internet strani Agencije se objavljuju identifikacioni podaci privrednog subjekta sa privremenim ograničenjem prava kod kojih je utvrđen osnov iz člana 3. stav 1. ovog zakona.

PRAVNA SREDSTVA
Član 23.
Lice koje je upisano u registar po nekom od osnova za registraciju, a koje smatra da je registracija podataka izvršena suprotno zakonu, ostvaruje svoje pravo na žalbu ili drugo propisano pravno sredstvo za zaštitu svojih prava prema odredbama posebnog zakona kod nadležnog organa koji je utvrdio postojanje osnova za privremeno ograničenje prava, odnosno u postupku registracije u Agenciji u kojem je utvrđen uslov na osnovu koga je odbačena registraciona prijava za sticanje i vršenje prava i funkcije ili registraciju funkcije.

KORIŠĆENjE PODATAKA
UVID U REGISTROVANE PODATKE
Član 24.
Na zahtev lica sa privremenim ograničenjem prava registrator, najkasnije u roku od dva dana od dana prijema zahteva, izdaje:
1) Izvod o registrovanim podacima o licu sa privremenim ograničenjem prava;
2) Potvrdu o podacima o licu sa privremenom ograničenjem prava.
Zahtev iz stava 1. ovog člana, podnosi se elektronski, putem aplikativnog softverskog rešenja koji obezbeđuje Agencija za privredne registre ili u pisanoj formi na propisanom obrascu, a ako obrazac nije propisan, podnosi se kao podnesak.
Uz zahtev se prilaže i dokaz o uplati naknade za izdavanje izvoda odnosno potvrde.

NAKNADE
OBAVEZA PLAĆANjA NAKNADE
Član 25.
Za izdavanje izvoda i potvrda, kao i za druge usluge koje pruža Agencija, podnosilac zahteva plaća naknadu u skladu sa propisima kojima se uređuje pravni položaj i nadležnost Agencije.

ELEKTRONSKA OBRADA I KORIŠĆENjE PODATAKA

NADLEŽNOST ZA PROPISIVANjE NAČINA I USLOVA ELEKTRONSKE OBRADE I KORIŠĆENjA PODATAKA
Član 26.
Način i uslovi elektronskog prenosa, preuzimanja, obrade i korišćenja registrovanih i evidentiranih podataka u registar privremenih ograničenja prava, elektronski protokoli, autorizaciju pristupa, privilegije korisnika sistema, komunikacije, standarda i formata za razmenu podataka kroz JPI, tehnički uslovi za dostavljanje podataka preko JPI uređuju se podzakonskim aktom koji donosi ministar nadležan za poslove privrede, na predlog Agencije.

KAZNENA ODREDBA
KRIVIČNO DELO
Član 27.
Ko u Registar upiše neistinit podatak u nameri da se takav podatak u postupku registracije upotrebi kao pravi, kazniće se kaznom zatvora od tri meseca do pet godina.

PRELAZNA I ZAVRŠNA ODREDBA
Član 28.

Počev od 01.01.2017. godine vremensko trajanje blokade raspolaganja sredstvima sa računa lica u Republici Srbiji usled nelikvidnosti, iz člana 3. stav 1. tačka 1 ovog zakona predstavlja osnov za nastanak privremenog ograničenja prava ukoliko je to vremensko trajanje duže od 60 dana neprekidno.

ROK ZA DONOŠENjE PODZAKONSKIH AKATA
Član 29.
Podzakonski propisi iz člana 11. stav 2. i člana 27. biće doneti u roku od 6 meseci od dana stupanja na snagu ovog Zakona.

STUPANjE NA SNAGU I POČETAK PRIMENE
Član 30.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”, a počinje da se primenjuje 01.10.2015. godine.